9 phim hoạt hình ngắn tiềm năng “có vé” tranh tài tại Oscar 2023
Cùng điểm qua 9 tựa phim hoạt hình ngắn với phong cách kể chuyện độc đáo và góc nhìn cá nhân mạnh mẽ đã chiến thắng các giải thưởng danh giá, hứa hẹn là những ứng cử viên tiềm năng cho vòng đề cử của Oscar 2023.
Oscar 2022 đánh dấu chiến thắng của phim ngắn độc lập The Windshield Wiper ở hạng mục Phim hoạt hình ngắn xuất sắc. Alberto Mielgo (đạo diễn The Witness và Jibaro trong Love, Death & Robots) đã chứng minh nhãn quan độc đáo và cách kể chuyện giàu sức ẩn dụ của mình đủ sức đưa một tác phẩm độc lập đến chiến thắng danh giá. Liệu điều tương tự có thể tái diễn ở Oscar 2023, khi làng hoạt hình đã có một loạt phim ngắn rất đặc sắc trong năm qua?
Để được xem xét đề cử tại Oscar 2023, các phim ngắn phải giành được giải thưởng quan trọng tại các liên hoan phim đủ điều kiện, hoặc thắng một giải Student Academy Award, hoặc đáp ứng một số tiêu chí nhất định khác trước ngày 30/9 năm nay. Trong bài viết này, hãy cùng điểm qua 9 phim hoạt hình ngắn nổi bật, phần lớn được gợi cảm hứng từ câu chuyện cá nhân của chính đạo diễn và đào sâu vào những góc khuất tâm lý và tình cảm của nhân loại, có tiềm năng trở thành ứng cử viên cho vòng đề cử của Oscar 2023.
Amok
Đạo diễn: Balázs Turai
Quốc gia: Hungary, Romania
Giải thưởng: Cristal Prize cho Phim hoạt hình ngắn xuất sắc nhất, France TV Award cho Phim ngắn tại Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Annecy
Thắng giải tại Liên hoan Annecy với phim ngắn thứ hai trong sự nghiệp, đạo diễn Balázs Tura đã chứng tỏ tiềm năng đáng nể của mình. Amok xoay quanh gã trai Clyde bị dày vò vì những ám ảnh, hoang tưởng, và ý muốn giết chóc của mình. Hành trình chiến đấu với con quỷ bên ngoài lẫn nội tại của Clyde được đặc tả bằng 15 phút phim rực rỡ, nhốn nháo, nét vẽ thô sơ và có phần méo mó.
Amok gây ấn tượng bằng sự kết hợp của kinh dị và vui nhộn, của tâm lý và giả tưởng, đòi hỏi khán giả phải kết nối các cảnh rời rạc để hình thành hồ sơ tâm lý của nhân vật chính cuồng loạn. Balázs Tura chia sẻ ông muốn đưa người xem đi qua những tổn thương, ảo giác, ác mộng và hiện thực hỗn loạn của Clyde, khiến họ hiểu rằng gã bị đẩy đến mức chỉ có thể lựa chọn giữa những điều cực đoan nhất.
Trailer Amok
Black Slide
Đạo diễn: Uri Lotan
Quốc gia: Israel, U.K.
Giải thưởng: Phim ngắn nước ngoài xuất sắc nhất tại Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Chilemonos, Grand Prize tại Liên hoan phim hoạt hình quốc tế Indy Shorts
Nhân vật chính của Black Slide là cậu bé Eviah 12 tuổi, mắc kẹt trong những rắc rối và nỗi sợ hãi kể từ ngày bị bắt ép trượt xuống “chiếc cầu trượt đen” trong công viên nước. Một khoảnh khắc có thể thay đổi cuộc đời ta mãi mãi, phim ngắn này muốn bắt trọn tất thảy cảm xúc tại khoảnh khắc ấy và khiến bất cứ người xem nào cũng có thể đồng cảm.
Với phong cách đồ hoạ stop-motion và lấy cảm hứng từ sách tranh, Black Slide mang đến những khung hình tạo cảm giác tương đối tươi sáng, phù hợp với lăng kính trẻ thơ. Nhưng những hình ảnh không mấy phức tạp ấy lại truyền tải một thực tại nhiều nỗi buồn. Sử dụng lối kể chuyện sáng tạo và ẩn dụ thông minh, Uri Lotan đã truyền tải rõ ràng sự khó khăn và nỗi sợ hãi của một đứa trẻ sau khi đối mặt với khoảnh khắc định mệnh.
Trailer Black Slide
The Garbage Man (O homem do lixo)
Đạo diễn: Laura Goncalves
Quốc gia: Bồ Đào Nha
Giải thưởng: Grand Prix Zagreb, Zagreb Audience Award cho Phim ngắn xuất sắc
Trong tác phẩm phim hoạt hình tài liệu ngắn này, nữ đạo diễn Laura Gonçalves đã tái hiện cuộc sống của người chú Manuel Botão dựa trên những cuộc phỏng vấn với các thành viên trong gia đình. Những thước phim bình dị cuốn khán giả vào cuộc trò chuyện và dòng hồi ức của các thành viên về người chú đã dành 30 năm cuộc đời làm công nhân vệ sinh ở Pháp, về những lấp lánh bất ngờ trong những xe “rác” của người chú đáng mến cần mẫn ấy.
The Garbage Man khơi dậy cảm giác hoài niệm bằng những khung hình theo phong cách pastel, nét vẽ đơn giản như một cuốn storybook. Phim được đánh giá cao nhờ các cuộc đối thoại tự nhiên, bối cảnh gia đình ấm cúng và thân mật, giọng phỏng vấn thật và hình ảnh được đan cài khéo léo, và quan trọng nhất là “sự dịu dàng trong cách tác phẩm kể một câu chuyện về lòng rộng lượng trong bối cảnh kinh tế và chính trị khó khăn ở Bồ Đào Nha.”
Trailer The Garbage Man
Ice Merchants
Đạo diễn: João Gonzalez
Quốc gia: Bồ Đào Nha, Pháp, Anh
Giải thưởng: Leitz Cine Discovery Prize tại Tuần lễ Phê bình quốc tế Cannes
Ice Merchants là phim ngắn đầu tiên của đạo diễn kiêm nhạc sĩ João Gonzalez sau khi tốt nghiệp từ Royal College of Art danh giá. Phim kể về hai cha con sống trong một ngôi nhà lạnh lẽo, biệt lập trên vách núi. Ngày ngày, họ buộc dây thừng vào vách đá, rồi dùng một chiếc dù lượn để “bay” xuống ngôi làng dưới chân núi và bán cho người dân số đá mình làm đêm hôm trước.
Bằng một bảng màu tương phản và phong cách hình hoạ gợi liên tưởng đến Nhật Bản thời Edo, Ice Merchants thành công gây ấn tượng thị giác mạnh mẽ. Câu chuyện của bộ phim vừa ấm áp, vừa ẩn tàng nỗi buồn, và biết cách bóp chặt trái tim khán giả. João Gonzalez, vốn có chuyên môn âm nhạc, đã thành công ghi dấu ấn với tác phẩm có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa âm nhạc và hình ảnh này.
Trailer Ice Merchants
Letter to a Pig
Đạo diễn: Tal Kantor
Quốc gia: Pháp, Israel
Giải thưởng: Zlatko Grgic Award tại Liên hoan phim Zagreb
Phim ngắn mới nhất từ nhà làm phim hoạt hình, nghệ sĩ và đạo diễn nghệ thuật Tal Kantor là một câu chuyện đương đại về Holocaust. Phim bắt đầu với một người sống sót sau thảm họa diệt chủng đọc bức thư anh viết cho con lợn đã cứu mạng anh ta. Một nữ sinh trẻ nghe thấy lời khai của anh và rơi vào một giấc mơ kỳ lạ, nơi cô phải đối mặt với những câu hỏi về danh tính, những tổn thương của thế hệ, và sự cực đoan của bản chất con người.
Sử dụng kỹ thuật rotoscoping (tách người hoặc vật khỏi background của video), Tal Kantor kể Letter to a Pig chủ yếu bằng những khung hình đơn sắc và nét vẽ con người có phần méo mó, chỉ thêm vừa đủ màu sắc vào những thời khắc quan trọng nhất để tạo ấn tượng mạnh mẽ nhất. Phim nêu bật sự mất kết nối thế hệ với những sai lầm trong quá khứ và những bài học vẫn chưa được tiếp nhận một cách thấu đáo.
Trailer Letter to a Pig
Love, Dad
Đạo diễn: Diana Cam Van Nguyen
Quốc gia: Cộng hoà Czech, Slovakia
Giải thưởng: Grand Jury Prize hạng mục Hoạt hình tại AFI, Silver Dragon hạng mục Hoạt hình và Jury Award hạng mục Phim châu Âu tại Liên hoan phim Krakow, Grand Jury Prize hạng mục Phim ngắn tại Liên hoan phim quốc tế Seattle
Diana Cam Van Nguyen đã tái hiện những chia ly từ thời thơ ấu và cố gắng lý giải tình yêu của mình dành cho người cha nhiều năm không liên lạc, cũng như tình cảm của ông dành cho gia đình trong phim ngắn Love, Dad. Tác phẩm là nỗ lực của Diana Cam Van Nguyen nhằm liên kết tình cảnh đã đẩy cha cô đến những lựa chọn sẽ phá tan gia đình mình với tình yêu chân thành được thể hiện trong một loạt các bức thư xúc động nhiều năm sau đó.
Nhà làm phim đã sử dụng kết hợp các chủ thể hoạt hình và các hình ảnh được cắt ghép và sắp xếp một cách thông minh để đạt được cảm giác như đây là cuốn phim tư liệu thực về cuộc đời cô. Ra mắt từ năm 2021, Love, Dad đã giành được nhiều giải thưởng đáng nể và trở thành một trong những cái tên sáng giá cho vòng đề cử Oscar 2023.
Trailer Love, Dad
Scale
Đạo diễn: Joseph Pierce
Quốc gia: Bỉ, Anh, Pháp, Cộng hoà Czech
Giải thưởng: Phim hoạt hình xuất sắc tại Liên hoan Phim ngắn quốc tế Vila do Conde
Scale đưa khán giả vào thế giới dưới lăng kính của Will – một kẻ nghiện. Trong lúc lái xe trên đường cao tốc, do ảnh hưởng của cơn nghiện, Will mất ý niệm về kích thước. Thế giới, con người xung quanh anh ta trở nên dị dạng, nháo nhào, hỗn loạn. Tình trạng ngày càng trở nên trầm trọng, buộc Will phải vật lộn để giải quyết căn nguyên của cuộc sống chật vật này, trước khi mọi việc trở nên quá muộn.
Cùng với cách tường thuật đậm chất văn học, những hình ảnh méo mó co giãn liên tục, Scale tận dụng khuynh hướng ảo giác đặc trưng của Pierce để đặc tả cuộc chiến với chứng nghiện ngập. Phim ghi dấu ấn tại Tuần lễ phê bình Cannes năm nay, đánh dấu màn tái xuất với phim hoạt hình ngắn của Joseph Pierce sau 10 năm kể từ The Pub.
Trailer Scale
Sierra
Đạo diễn: Sander Joon
Quốc gia: Estonia
Giải thưởng: Golden Gate Award cho Phim hoạt hình ngắn xuất sắc tại Liên hoan phim quốc tế San Francisco, Audience Award tại Liên hoan Phim hoạt hình GLAS
Sierra chỉ là một trong số các tác phẩm xoay quanh đề tài đua xe của Sander Joon. Chuyện phim để về hai cha con tham gia một cuộc đua xe siêu thực, và để chiến thắng đứa con đã biến thành bánh xe. Câu chuyện được kể bằng sự ngớ ngẩn đầy lôi cuốn, những tràng cười sâu sắc và chuyển động điêu luyện tựa như khiêu vũ này cuốn khán giả vào cuộc đua xe không tưởng của mình một cách thật dễ dàng.
Đạo diễn Sander Joon đã kết hợp cuộc đua siêu thực với một chút chuyện cá nhân của chính mình để tạo nên câu chuyện về những bậc phụ huynh chỉ muốn ép buộc con cái theo bước chân của mình, trong trường hợp này là lòng ám ảnh của người bố với đua xe đã khiến đứa trẻ biến thành bánh xe. “Sierra hài hước, siêu thực, nhưng cốt lõi của nó là về tình yêu, về nhu cầu của chúng ta về sự thân mật, lòng trắc ẩn và chủ yếu là sự kết nối.”
Trailer Sierra
Steakhouse
Đạo diễn: Špela Čadež
Quốc gia: Slovenia, Đức, Pháp
Giải thưởng: Grand Prix Anima (Brussels), Annecy Jury Award cho Phim ngắn xuất sắc
Trong Steakhouse, khán giả được theo dõi mối quan hệ căng thẳng của một đôi vợ chồng trung niên ở Slovenia tên Liza và Franc. Để chuẩn bị cho tiệc sinh nhật của vợ, Franc nấu món steak cho bữa tối, dùng một chiếc đồng hồ bấm giờ để đo chính xác thời gian cho từng bước nấu nướng. Nhưng Liza về trễ vì bữa tiệc với đồng nghiệp, không hề hay biết mình đang chuẩn bị hứng chịu điều gì từ người chồng nhạy cảm với thời gian của mình.
Mặc dù khai thác chủ đề “bạo lực tâm lý”, hình ảnh của Steakhouse lại mang hơi hướm mềm mại và thơ mộng. Các nhân vật đa số đều không rõ mặt, chìm trong bầu không khí chung lãng đãng và nhoà nhạt. Quá trình “màn sương” dần tan để lộ một sự thật kinh hoàng, biến không khí bộ phim từ nhẹ nhàng sang tăm tối là một sự chuyển biến nghệ thuật, khéo léo và dễ liên tưởng đến mức khiến ta khó chịu.
Trailer Steakhouse
