Quy trình sản xuất VFX và những vị trí quan trọng trong team VFX
Để sản xuất ra một shot phim kỹ xảo hoành tráng cần phải có sự góp sức của cả một đội ngũ VFX với nhiều vị trí quan trọng. Vậy tổng thể quy trình sản xuất VFX bao gồm những bước gì và đâu là vị trí không thể thiếu trong một team VFX? Hãy tìm hiểu ngay nhé!
3 giai đoạn chính trong quy trình sản xuất VFX (VFX Pipeline)
VFX Pipeline được hiểu nôm na là quy trình thực hiện hiệu ứng kỹ xảo. Chúng giúp cho quá trình làm việc được diễn ra liên tục, suôn sẻ, đáp ứng được mục tiêu tạo hiệu ứng kỹ xảo của một bộ phim.
Để có được quy trình chung, các doanh nghiệp đã phải đầu tư rất nhiều về mặt thời gian, kinh nghiệm và cả kinh phí. Tùy thuộc vào quy mô của các doanh nghiệp mà quy trình thực hiện hiệu ứng kỹ xảo sẽ có những vị trí và công việc khác nhau. Nhưng nhìn chung, VFX Pipeline cơ bản được chia làm 3 giai đoạn chính gồm: Pre-Production, Production và Post-Production.
» Pre-Production (Tiền kỳ)
Đây là giai đoạn các nhà làm phim phát triển ý tưởng, viết kịch bản và lên kế hoạch thực hiện. Không chỉ khơi dậy sự sáng tạo cho kịch bản hoàn hảo, các nhà làm phim còn phải xác định được thời gian thực hiện, đảm bảo nguồn tài chính cho diễn viên, địa điểm, xử lý hậu kỳ,…
Giai đoạn tiền kỹ tập trung phần lớn do đội ngũ làm phim thực hiện các công việc lên kế hoạch, không có sự tham gia trực tiếp của team VFX
» Production (Sản xuất)
Đây là giai đoạn đi vào quay phim, đó có thể là địa điểm quay theo kế hoạch từ trước hoặc ở các Studio/phim trường có phông xanh.
Giai đoạn tiền kỳ và sản xuất không có nhiều sự tham gia của đội ngũ VFX. Ở những đoàn làm phim lớn, team VFX chỉ thường “nhúng tay” vào giai đoạn tiền kỳ và sản xuất nếu có yêu cầu đặc biệt nào về góc quay, chỉnh sửa kịch bản và theo dõi trực tiếp vào các phân đoạn cần thực hiện VFX,… với mục đích thuận tiện hơn trong quá trình xử lý hậu kỳ về sau.
(Nguồn ảnh: Encyclopedia Britannica)
» Post-Production (Hậu kỳ)
Phần lớn công việc liên quan đến VFX sẽ diễn ra ở giai đoạn Post-Production. Thông thường, giai đoạn này đã bao gồm các công việc chỉnh sửa âm thanh, ánh sáng, hình ảnh, hiệu ứng,… Đặc biệt, VFX Pipeline có thể thêm rất nhiều vị trí khác nhau tùy thuộc vào quy mô của dự án.
(Nguồn ảnh: RGB)
Những vị trí quan trọng trong team VFX
Tùy thuộc vào dự án và kinh phí mà team hậu kỳ của VFX sẽ có những vị trí khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết các Studio tại Việt Nam sẽ có những công đoạn như Concept, Asset, Animation, FX & Dynamic, Lighting, Rendering, Compositing với nhiều vị trí không thể thiếu.
» 2D/3D Concept Artist
Để ý tưởng của đạo diễn và biên kịch đến gần hơn với các thành viên trong đoàn phim, giúp tất cả mọi người hiểu rõ ý nghĩa, các 2D Concept Artist sẽ biến ý tưởng thành những hình ảnh trực quan, sống động, bao gồm: nhân vật, phong cảnh, các hình khối đồ vật,…
Bản vẽ 2D (Nguồn: allkeyshop.com)
Sau khi có bản phác thảo 2D, các 3D Concept Artist sẽ biến ý tưởng sang dạng 3D để trông thật nhất và giảm tải được một phần chi phí cho các công đoạn về sau. Đây cũng là vị trí rất thích hợp dành cho những bạn có niềm yêu thích mỹ thuật.
Từ bản vẽ 2D, các ý tưởng được nâng cấp lên 3D để hình dung trực quan và sống động hơn (Nguồn: Phuc Dang)
» Sculptor Artist
Đây là vị trí gần giống với 3D Concept Artist, cụ thể các Sculptor Artist sẽ làm mô hình nhân vật ở mức độ nâng cao. Ví dụ: khi có tác động từ bên ngoài lên vật thể, tùy vào chất liệu nhôm, sắt, đất sét,… mà người làm Sculpt sẽ hiệu chỉnh cho mô hình có độ lồi lõm hay kéo giãn cho phù hợp với tính chất vật lý. Trong môi trường làm việc thực tế, Sculptor và 3D Concept do cùng một người đảm nhận.
Mô hình nhân vật đã qua giai đoạn Sculpt (Nguồn: Sefki Ibrahim)
» Compositing Artist
Đây là quá trình kết hợp giữa những cảnh quay thật trên phim trường với vật thể 3D không có thật đã qua Render. Quá trình này còn bao gồm Rotoscoping (Tách nhân vật ra khỏi nền), Tracking, Matchmove, Paint (Phối cảnh),…
Compositing kết hợp những cảnh quay thật và vật thể 3D không có thật (Nguồn ảnh: Latest VFX Blogs & VFX Industry News)
» Rigger (Gắn khung xương)
Quá trình Asset trước đó tạo ra mô hình là các nhân vật, đồ vật,… Tuy nhiên, đó chỉ là mô hình tĩnh. Để các mô hình chuyển động, cần đến quá trình Diễn hoạt và Gắn khung xương.
Cơ thể con người cũng có những khớp nối để gắn kết các bộ phận với nhau và chuyển động uyển chuyển, nhịp nhàng. Vì vậy, các mô hình cũng phải có khung xương, khớp nối. Thông qua đó, các Rigger dễ dàng hiệu chỉnh các chuyển động của nhân vật.
(Nguồn ảnh: Slimofey)
» Modeling Artist
Đây là quá trình xây dựng và tạo hình mọi thứ bằng các phần mềm 3D chuyên dụng như Maya, Substance Painter, 3Ds Max, ZBrush,…. Kết quả của quá trình này là các mô hình 3D ở dạng thô màu xám.
(Nguồn: Cg3d)
» Look-Development Artist
Đây là quá trình làm cho những vật liệu phức tạp như da hoặc mắt được hiển thị chính xác nhất thông qua những kỹ thuật riêng biệt của LookDev. Các LookDev Artist là người có khả năng quan sát và phân tích tính chất vật lý của chất liệu tương tác với ánh sáng ở những môi trường ánh sáng khác nhau để có thể tạo ra các chất liệu tương tự trong môi trường 3D.
(Nguồn: Sefki Ibrahim)
» Texturing Artist
Đây là quá trình vẽ thêm các chất liệu lên vật thể sao cho chúng giống thật nhất. Ví dụ: da, vải, kim loại,…
(Nguồn: Sefki Ibrahim)
» Animator
Người làm diễn hoạt được hiểu nôm na là làm tất cả các chuyển động. Chúng bao gồm: chuyển động của camera (Camera), ánh sáng (Lights), các vật thể (Objects),…
(Nguồn ảnh: Art Of Vfx)
» Lighting – Rendering
Ở Việt Nam, hai vị trí này thường do một người đảm nhận. Đặc biệt, người làm Lighting (Ánh sáng) đóng vai trò rất quan trọng, vì công đoạn này sẽ giúp cho hình ảnh giống với mục đích của đạo diễn nhất. Trong đó, mỗi cách đánh sáng lại kể chuyện một câu chuyện khác nhau tùy theo ý đồ và nội dung của phân cảnh. Người làm Rendering sẽ biết cách kết xuất sản phẩm có chất lượng cao nhất trước khi đến với công chúng.
» Grooming Artist
Các Grooming Artist sẽ là người tạo ra nhiều loại lông như lông thú, lông vũ, lông mày, lông mi, tóc và râu của con người hoặc động vật. Đây là công đoạn vô cùng phức tạp, chúng đòi hỏi người làm phải thật cẩn thận và kiên nhẫn. Thông thường tại các Studio của Việt Nam, vị trí làm Grooming sẽ do LookDev Artist đảm nhận.
(Nguồn ảnh: stefanbrown3d)
» FX & Dynamic (hiệu ứng và động lực học)
Thực tế, có những vật thể không thể diễn hoạt được hoặc rất khó để diễn hoạt như tóc bay trong gió, quần áo dưới trời nắng gắt,… Các FX và Dynamic Artist sẽ là người làm cho chúng chuyển động được như thật.
FX và Dynamic gồm có 6 loại:
- Particles (hạt) Ví dụ: tuyết, mưa, hạt lửa, dấu chân (dấu chân dơ in lên mặt đất hay sàn nhà).
- Rigid Body: là những chuyển động rơi xuống của các vật thể rắn. Ví dụ: mô phỏng nắp bút rơi, bình nước kim loại…
- Sort Body: làm những chuyển động vật thể mềm. Ví dụ: miếng thạch rau câu, lá cờ,…
- Cloth: khi con người mặc đồ đi trong gió thì trang phục trên người sẽ có những chuyển động gió bay khác với trang phục khi ở nơi tĩnh lặng.
- Fluid: chuyển động của chất lỏng như nước, dầu ăn, xăng dầu… Ví dụ: nước sẽ có chuyển động khác với dầu ăn (cần độ sánh cao).
- Hair & Fur (Tech Animation): tóc và lông chuyển động trong các môi trường khác nhau như gió, nước,… Ví dụ như đứng trước gió nhẹ, đứng trước gió lớn sẽ khác nhau.
Bất kỳ vị trí nào trong một team VFX cũng đều đóng vai trò rất quan trọng, không có vị trí nào thấp hay cao. Chính vì vậy, đừng ngại học hỏi và dành thời gian trải nghiệm thật nhiều. Vì khi trải qua khoảng thời gian làm việc nhất định, bạn có thể hiểu rõ tính chất của các vị trí và cân nhắc lựa chọn giữa việc trở thành một người có hiểu biết rộng về tổng thể quy trình (Generalist) hoặc đi chuyên sâu (Specialist) ở một phân mảng nhất định.
Lời kết
Quy trình sản xuất VFX và các vị trí quan trọng trong team VFX là yếu tố mà những ai muốn gia nhập ngành không thể không biết đến. Các kiến thức này có thể giúp bạn dễ dàng hơn trong việc định hướng lựa chọn phát triển tổng thể Generalist hay chuyên sâu Specialist.
Đến đây cũng đã khép lại cẩm nang VFX dành cho người mới kỳ 4, hy vọng bài viết sẽ đem lại cho bạn nhiều kiến thức quý giá. Hãy theo dõi website thường xuyên để cập nhật các bài viết hay sắp tới nhé!
———————
Tổng hợp cẩm nang VFX dành cho người mới các kỳ (cập nhật liên tục):
» Kỳ 1: Định nghĩa VFX và vai trò của VFX trong ngành công nghiệp hậu kỳ
» Kỳ 2: Việt Nam – “Xưởng gia công” tương lai của Châu Á và thế giới
» Kỳ 3: Trở thành VFX Artist chuyên nghiệp: Học ở trường hay tự học là đủ?
