Shinkai Makoto: ‘Tung hoành tứ phương’ với hoạt hình truyền thống và tầm nhìn về câu chuyện nguyên bản
Với thành công đáng kể về mặt thương mại, Shinkai Makoto là một trong những nhà làm phim hoạt hình được đánh giá cao tại Nhật Bản, đồng thời được kỳ vọng sẽ tiếp bước kỳ cựu của ngành công nghiệp anime – Miyazaki Hayao. Bài phỏng vấn dưới đây sẽ mở ra một góc nhìn mới về tâm huyết cháy bỏng của Makoto dành cho hoạt hình vẽ tay truyền thống, cũng như nhấn mạnh về tầm nhìn đối với việc sáng tạo hoạt hình dựa trên câu chuyện nguyên bản.
Nguồn ảnh: The Hollywood Reporter
Shinkai Makoto nổi tiếng nhờ sự pha trộn đặc sắc giữa hình ảnh sống động và giấc mơ được hiện thực hóa một cách vô cùng tài tình. Theo đó, ông đã nhận về vô số tiếng vang vào năm 2016 với tuyệt phẩm Your Name – bộ anime có doanh thu cao nhất mọi thời đại trên toàn thế giới, vượt qua cả Spirited Away năm 2001 của tiền bối Miyazaki. Kỷ lục duy trì trong bốn năm rực rỡ cho đến khi bom tấn Demon Slayer tham gia “cuộc đua” vào năm 2020.
Xoay quanh hành trình ngăn chặn ngày tận thế xảy ra từ các cánh cửa ngẫu nhiên trên khắp xứ sở hoa anh đào của nữ sinh trung học dũng cảm, Suzume là phim hoạt hình Nhật Bản đầu tiên được chiếu tại Liên hoan phim quốc tế Berlin kể từ sau Spirited Away năm 2002. Variety đã có dịp ngồi lại với “phù thủy nỗi buồn” Shinkai Makoto để lắng nghe quan điểm của ông về sự nghiệp làm hoạt hình cũng như tình hình chung của ngành công nghiệp anime trong thời buổi hiện nay.
Nguồn ảnh: Kinorium
Suzume mang đến các đặc trưng tàn tích gọi là “haikyo” – những tòa nhà bỏ hoang có thể tìm thấy ở khắp mọi nơi trên đất nước Nhật Bản. Nhiều trong số đó là kết quả của đợt bùng nổ kinh tế vào những năm 80. Đồng thời, bộ phim cũng đề cập đến trận động đất đã cướp đi 20.000 sinh mạng và để lại vô số thiệt hại vào năm 2011. Điều gì đã khiến anh nảy ra ý tưởng này cho tác phẩm Suzume?
Tôi muốn tạo ra một câu chuyện phiêu lưu, vì vậy tôi tự hỏi bản thân có thể lấy bối cảnh ở đâu trong Nhật Bản ngày nay. Thế là đột nhiên tôi va phải luồng suy nghĩ về “haikyo”, những địa điểm bỏ hoang do suy giảm dân số. Và rồi tôi mường tượng về một “chuyến tham quan tàn tích” của nữ chính sẽ diễn ra ở vùng Tohoku, nơi từng xảy ra Đại thảm họa động đất Đông Nhật Bản vào năm 2011.
Tất nhiên Tohoku không phải là đống đổ nát, nhưng nó là “mồ chôn” của rất nhiều người và một phần của vùng đất đã không còn dùng để sinh sống được nữa, vì vậy các tòa nhà đã trở thành tàn tích theo thời gian.
Thành thật mà nói, tôi cảm thấy hơi buồn vì haikyo là điều không thể tránh khỏi khi dân số đang ngày càng giảm và nền kinh tế thì đang dần thu hẹp đi. Tôi muốn khắc họa cảm giác đó trong phim, mặc dù tôi không nghĩ hoạt hình có thể ngăn chặn được sự suy giảm dân số hay khôi phục lại bất kỳ tàn tích nào.
Nguồn ảnh: Geek Culture
Phim hoạt hình Nhật Bản đã và đang phổ biến trên toàn thế giới, cũng như luôn nằm chễm chệ Top đầu tại các phòng vé nội địa. Tuy nhiên, có điều gì về tình trạng hiện tại của ngành công nghiệp anime khiến anh lo lắng không?
Tôi thấy một số bộ truyện thành công nhất hiện nay được đăng tải trên tuần san Weekly Shonen Jump. Các series như Jujutsu Kaisen, Spy x Family và Demon Slayer cũng đang càn quét nhiều nơi trên toàn cầu. Tương tự, những bộ anime như Naruto và Dragon Ball cũng đã sở hữu lượng lớn khán giả tại Hoa Kỳ.
Thế nhưng, chúng tôi đang làm hoạt hình dựa trên câu chuyện gốc (original story) chứ không phải manga dài tập. Thực tế cho thấy, không mấy bộ phim hoạt hình nổi tiếng được xây dựng từ câu chuyện gốc và chúng cũng không đại trà trên thế giới nói chung. Đúng là Miyazaki Hayao có một mức độ công nhận nhất định, nhưng thật sự không có nhiều người làm được như ông ấy.
Tôi muốn mở rộng thị trường anime dựa trên câu chuyện gốc, nhưng tôi không thể thực hiện điều đó một mình được. Vì vậy, tôi hy vọng Nhật Bản sẽ ngày càng có nhiều đạo diễn làm kiểu hoạt hình giống tôi, và rồi được đón nhận nồng nhiệt trên toàn thế giới. Tôi nghĩ nó có vẻ khó nên thật lòng tôi cũng khá bận tâm.
Nguồn ảnh: NPR
Phim của anh luôn sở hữu hình ảnh chân thực trên cả tuyệt vời dù vẫn mang đậm nét vẽ thủ công. Điều này ngược lại với Hollywood, nơi mọi thứ hầu như đều thông qua các quy luật 3D hay CG animation, và ngay cả những đạo diễn live-action như James Cameron cũng đang sử dụng CG để tạo ra các thế giới giả tưởng.
Tôi cảm thấy hoạt hình vẽ tay mang nhiều sức hấp dẫn hơn. Nó tương tự như sách tranh vậy, chính là loại sách tranh mà bọn trẻ vẫn thường hay đọc. Và bởi vì những bức tranh đó được vẽ bởi bàn tay con người nên sẽ mang tính đại chúng cao, từ đó càng thu hút nhiều bạn nhỏ hơn nữa.
Vì thế, tôi muốn tiếp tục xây dựng phim hoạt hình thủ công, nhưng số lượng hoạt hình như thế đang ngày càng giảm, do đó dự là sẽ gặp không ít khó khăn sau này.
Ba bộ phim gần đây nhất của anh là Your Name, Weathering With You và Suzume đều mang lại cảm giác như một bộ trilogy, mặc dù đó có thể không nằm trong ý định ban đầu. Vậy với tác phẩm tiếp theo, anh có muốn thử gì đó khác biệt không?
Khi tạo ra những bộ phim đó, tôi đã nghĩ mỗi bộ là một câu chuyện độc lập. Tuy nhiên, khi nhìn lại tất cả, tôi chợt nhận ra, ‘Ồ, chúng là bộ ba thảm họa đây mà.’ Rồi thì cuối cùng tôi cũng hoàn thành chúng. Tôi hy vọng tương lai sẽ mang đến thêm nhiều tác phẩm mới và khác biệt hơn như anh đã đề cập. Còn hiện tại thì tôi chưa có ý tưởng cụ thể nào. Đầu tôi bây giờ chỉ là một tờ giấy trắng thôi.
Nguồn: Variety
Tâm Cửu
